14 stycznia 2020

Jedzenie drożdżówki jako problem społeczny – Etnograficzne badanie dziecięcej otyłości w Polsce/Zofia Boni

Finansowanie: Narodowe Centrum Nauki (konkurs FUGA 5; nr grantu: 2016/20/S/HS3/00310)

Niniejszy projekt bada społeczne aspekty dziecięcej nadwagi i otyłości w Polsce. Do najważniejszych celów projektu należy upodmiotowienie dzieci z nadwagą, oraz zrozumienie w jaki sposób otyłość dziecięca, i związana z nią kwestia żywienia dzieci (wyrażona m.in. w tzw. ustawie drożdżówkowej), staje się tematem politycznym i jest konstruowana jako problem społeczny. Otyłość dziecięca nie jest zjawiskiem tylko medycznym, ale także społecznym – to, kto i w jaki sposób jest uznawany za osobę z nadwagą bądź otyłością, oraz sposoby wskazywania winnych tej sytuacji, są efektem konkretnych procesów i relacji społecznych. Jednocześnie, choć otyłość jest uznawana za osobną jednostkę chorobową, a temat otyłości dziecięcej jest w Polsce zdominowany przez nauki medyczne, wciąż wielu lekarzy oraz przeważająca część opinii publicznej nie postrzega otyłości jako choroby. A osoby z nadwagą spotykają się z wieloma uprzedzeniami i przejawami dyskryminacji (tzw. fat shaming).

Debaty publiczne przedstawiają otyłość dziecięcą najczęściej za pomocą liczb i statystyk, które mają straszyć. Celem tego projektu jest poznanie wielorakich sposobów rozumienia otyłości, oraz refleksja nad doświadczaniem otyłości przez różnych aktorów społecznych, w tym przede wszystkim dzieci, o których paradoksalnie często zapomina się debatując nad dziecięcą otyłością. W ramach projektu prowadzone są obserwacje uczestniczące i wywiady z ekspertami, zajmującymi się zawodowo dziecięcą otyłością, w tym lekarzami, dietetykami, psychologami, rehabilitantami. Prowadzone są także obserwacje uczestniczące i rozmowy z rodzinami, rodzicami i dziećmi, korzystającymi z pomocy lekarzy i innych ekspertów; jak również obserwacje uczestniczące na obozach odchudzających dla dzieci. W każdym aspekcie badań zachowywane są najwyższe zasady etyczne i zgodność z regułami RODO.

Informacja na stronie NCN

Ilustracją projektu jest rysunek przedstawiający obóz odchudzający, zrobiony w czasie badań przez 11-letnią Kasię.