Zasady korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji (SI) dla studentów Instytutu Antropologii i Etnologii UAM
Niniejszy dokument określa zasady korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji (SI) przez studentki i studentów programów studiów realizowanych w Instytucie Antropologii i Etnologii UAM w Poznaniu. Dokument jest zgodny z wytycznymi UAM dotyczącymi stosowania SI w działalności akademickiej i dydaktycznej. Wprowadzone zasady służą zapewnieniu przejrzystości pracy naukowej, jej rzetelności i etyczności, a równocześnie wynikają z dbałości o wysoki poziom kształcenia i rozwijania wśród studiujących umiejętności samodzielnego krytycznego myślenia.
1. Podstawowe założenia
- Zgoda prowadzącego/prowadzącej jest warunkiem korzystania z narzędzi SI podczas zajęć. Prowadzący/a powinien/powinna każdorazowo określić zasady korzystania z SI w sylabusie.
- Każde użycie SI musi być zgłaszane i transparentne. Prowadzący/a może wymagać od studentki/studenta ujawnienia promptów, historii pracy lub opisania procesu korzystania z SI. Prowadzący/a ma prawo odmówić akceptacji tekstu, jeśli SI zastąpiła pracę studenta/ki.
- SI jest wyłącznie narzędziem pomocniczym w procesie kształcenia, co oznacza, że osoby studiujące w Instytucie są zobowiązane do samodzielnej analizy i interpretacji, i to ta jest podstawą oceniania ich pracy i zaangażowania.
- Nieoznaczone lub niedozwolone użycie SI traktowane jest jako naruszenie zasad uczciwości akademickiej.
- Przedstawienie treści wygenerowanej przez SI jako własnej jest traktowane jak plagiat. Poważne naruszenia, zgodnie z Regulaminem, będą zgłaszane do władz uczelnianych.
2. Dopuszczalne sposoby korzystania z SI w pracach zaliczeniowych i dyplomowych (o ile prowadzący/a nie ustali odrębnych zasad):
- generowanie konspektów i propozycji struktury oraz planu prac
- wyszukiwanie i uzyskiwanie podpowiedzi dotyczących literatury (zawsze należy zweryfikować wskazane źródła – SI nierzadko powołuje się na nieprawdziwe
lub wątpliwe źródła/badania/dane) - wsparcie w kodowaniu danych jakościowych (np. wstępne propozycje kategorii analitycznych)
- przygotowanie grafik, tabel, wykresów, map pojęciowych
- pomoc językowa i tłumaczeniowa
3. Niedopuszczalne sposoby korzystania z SI
- generowanie całych fragmentów pracy i wklejanie ich bez modyfikacji i oznaczenia
- generowanie analizy, interpretacji czy wniosków i przedstawianie ich jako własnych
- tworzenie fikcyjnych źródeł lub bibliografii wygenerowanej przez SI
- generowanie nieistniejących transkrypcji/danych terenowych
- stosowanie SI wbrew zakazowi prowadzącego/prowadzącej
4. Transparentność i sposób oznaczania
Wszelkie użycie SI powinno być zadeklarowane i wyjaśnione w przypisach lub komentarzach, ze wskazaniem rodzaju narzędzia (np. ChatGPT, Google Gemini), sposobu i celu użycia (np. „wygenerowanie propozycji konspektu”) i zakresu modyfikacji dokonanych przez studentkę/studenta. W pracach dyplomowych dodatkowo należy umieścić „Informację o wykorzystaniu narzędzi SI” ze wskazaniem celu i zakresu użycia SI, promptów lub ich streszczenia oraz zastosowanych sposobów weryfikacji wygenerowanych przez SI treści.
5. Rekomendacje etycznej i dobrej praktyki w badaniach antropologicznych
- Student/ka jest odpowiedzialny/a za etyczne postępowanie podczas badań – SI nie może zastępować badań terenowych, danych, ani tym bardziej ich analizy. Używaj SI jako narzędzia wspomagającego, a nie zastępującego Twoją własną pracę analityczną
- Student/ka musi pamiętać o zasadach poufności, w tych o ochronie danych osobowych. Nie należy wprowadzać do SI żadnych danych wrażliwych, danych osobowych ani informacji z badań terenowych umożliwiających identyfikację osób biorących udział
w badaniach - Zawsze weryfikuj treści wygenerowane przez SI i bądź krytyczny/a wobec podpowiedzi, w tym wskazywanych źródeł i faktów
- Zapisuj historię promptów oraz dokonywanych modyfikacji, a przede wszystkim
- Konsultuj użycie SI z prowadzącą/prowadzącym lub promotorem/promotorką
Zasady podlegają aktualizacji w zależności od zmian w polityce UAM oraz rozwoju narzędzi SI. Studenci są odpowiedzialni za bieżące śledzenie informacji Instytutu i Uniwersytetu.
