19 grudnia 2019

Kloski, snutki, perebory. Tradycyjne rękodzieło wobec wyzwań współczesności

Anna Weronika Brzezińska, Aleksandra Paprot-Wielopolska, Mariola Tymopchowicz

  • Seria wydawnicza: Atlas Polskich Strojów Ludowych, t. 44
  • Wydawnictwo: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Rok wydania: 2015
  • ISBN: 978-83-64465-05-5
  • Liczba stron: 173

Książka składa się z pięciu części, z których trzy pierwsze szczegółowo opisują poszczególne dziedziny rękodzieła. Przyjęty układ rozdziałów ma czytelnikowi ułatwić prześledzenie rozwoju danej dziedziny rękodzieła oraz przyczyn szczególnej popularności w danych okresach czasu. Chronologia opisu dziedzin rękodzieła jest zgodna z terminami realizacji poszczególnych badań i tak jako pierwsze opisane są nadbużańskie tradycje tkackie – perebory, następnie charakterystyczny dla Wielkopolski typ haftu, jakim są snutki golińskie, a jako ostatnia bobowska koronka klockowa. Na początku przedstawiona jest historia wykształcenia się danej dziedziny rękodzieła oraz sposób jej rozprzestrzeniania się i upowszechniania w danym środowisku. Omówione są podstawowe surowce i narzędzia, a także techniki tkackie, hafciarskie i koronczarskie wraz z najbardziej charakterystycznym wzornictwem. W kolejnej części przedstawiony jest punkt widzenia samych twórczyń na miejsce i rolę rękodzieła w ich życiu oraz w życiu lokalnej społeczności. Rozdziały zakończone są krótkimi prezentacjami sylwetek kobiet, z którymi przeprowadzone zostały wywiady podczas realizowanych przez nas badań. Rozdział zwarty poświęcony został zagadnieniu funkcjonowania rękodzieła w szerszym – społecznym i gospodarczym – kontekście miejscowości, w których prowadzone były badania. Na podstawie wywiadów przeprowadzonych z pracownikami instytucji kultury, nauczycielami, przedstawicielami samorządu oraz organizacji pozarządowych dokonana została próba typologii najważniejszych form promowania rękodzieła oraz upowszechniania w środowiskach lokalnym i pozalokalnym. W ostatnim rozdziale podejmujemy wątek dotyczący promocji rękodzieła w Internecie i autopromocji samych twórców próbujących dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców, także potencjalnych nabywców ich wyrobów. Analizie poddane zostały strony internetowe rękodzielnikow, ale także oficjalne portale prowadzone przez samorządy i instytucje kultury. W podsumowaniu książki zawarte zostały wnioski końcowe z naszych badań w formie oceny najmocniejszych i najsłabszych stron poszczególnych dziedzin rękodzieła. Proponujemy także pewne rozwiązania strukturalne oraz formalne, które naszym zdaniem mogą przyczynić się do większego rozpoznawania dziedzin rękodzieła wśród osób spoza lokalnego kontekstu.

fragment Wprowadzenia