
prof. dr hab. Jacek Schmidt
profesor, Zakład Etnologii
Pokój: 2.15
Telefon: 61 829 13 91
E-mail: jschmidt@amu.edu.pl
Dyżury:
Wtorek, 08:30-09:30
- Migracje w kontekście polskim i europejskim
- Metodologia nauk społecznych oraz metodyka badań jakościowych i mieszanych
- Kontakt kulturowy i wielokulturowość oraz multikulturalizm, stereotypy etniczne i regionalne, procesy i konflikty etniczne oraz subetniczne, kwestie tożsamości regionalnych, narodowych i postetnicznych
- Problematyka regionalna (zwłaszcza Wielkopolska oraz Ziemie Zachodnie i Północne) – identyfikacje społeczne i kulturowe na poziomie społeczności lokalnych oraz formy uczestnictwa w kulturze, neoregiony, granice i pogranicza – symboliczne i administracyjne
- Zjawisko antysemityzmu, a w szczególności jego charakterystyka i uwarunkowania w dawnej i współczesnej Polsce.
- Organizacja przestrzeni w instytucjach totalnych
Monografie
- Schmidt Jacek (2024). Etnografia detencji cudzoziemców w Polsce. Wychowawcy, Poznań: Wydawnictwo Nauk Humanistycznych i Społecznych UAM. ISBN 978-83-66983-40-3
- Niedźwiedzki Dariusz, Schmidt Jacek (2023). Introduction to Immigrant Detention in Poland. Theory and Methodology, Lausanne-Berlin: Peter Lang. ISBN 978-3-631-90329-2.282
- Niedźwiedzki Dariusz, Schmidt Jacek, Stępka Maciej, Tacik Przemysław (2023). Strzeżone ośrodki dla cudzoziemców jako kultura organizacyjna. Analiza prawna, politologiczna, socjologiczna i antropologiczna. Ekspertyza przygotowana na zlecenie Komitetu Badań nad Migracjami Polskiej Akademii Nauk. DOI: 24425/139584
- Niedźwiedzki Dariusz, Schmidt Jacek (2020). Detencja cudzoziemców w Polsce. Perspektywa teoretyczno–metodologiczna, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS. ISBN 978-83-7688-577-3
- Bednarski Jacek, Dohnal Wojciech, Schmidt Jacek (2013). Pleszewianie o swoim mieście i sobie. Perspektywa międzypokoleniowa, Poznań: Centrum Instytut Wielkopolski UAM. ISBN 978-83-929488-6-5
- Schmidt Jacek (2009). Nowe tożsamości w czasach transformacji europejskich. Imigranci z Polski w Niemczech, Poznań: Wydawnictwo NEWS-Witold Nowak. ISBN 978-83-928480-0-4
- Schmidt Jacek (1997).Stereotyp i granica. Pogranicze zaborów w mentalności współczesnych Wielkopolan, Międzychód: Eco. ISBN 83-87437-00-X
Redakcje
- Afryka w kilkunastu odsłonach. W darze Profesorowi Ryszardowi Vorbrichowi z okazji jubileuszu 45-lecia pracy zawodowej (2023), Anna W. Brzezińska, Adam Pomieciński, Jacek Schmidt (red.), Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM
- Detention for Foreigners in Poland (2023), „Studia Migracyjne. Przegląd Polonijny”, nr 4 (186), Guest Editors D. Niedźwiedzki, J. Schmidt, pp. 188.
- Polityki migracyjne – imigranci – edukacja. Konteksty polskie i europejskie (2017). D. Niedźwiedzki, . J. Schmidt (red.), Zeszyt tematyczny czasopisma „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, z. 2 (164), ss. 218.
- Kulturowe kody – etnologiczne klucze. Szkice dedykowane doktorowi Jackowi Bednarskiemu (2017), Wojciech Dohnal, Waldemar Kuligowski, Jacek Schmidt (red.), Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga.
- Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców. Raporty i ekspertyzy (2016), Jacek Schmidt, Dariusz Niedźwiedzki (red.), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
- Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców. Projekty szkoleniowe (2016), Jacek Schmidt, Dariusz Niedźwiedzki (red.), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016.
- Regiony i regionalizmy w Europie. Badania-kreacje-popularyzacje, Archiwum Etnograficzne t. 55, Wrocław: PTL, 2014. [wspólnie z A. Brzezińską]
- Regiony etnografii. Szkice dedykowane Profesorowi Andrzejowi Brenczowi w 70. Rocznicę urodzin, Poznań: Nauka i Innowacje, 2013.
- Imigranci: między izolacją a integracją, Poznań: Nauka i Innowacje, 2012. [wspólnie z M. Buchowskim]
- Migracje a heterogeniczność kulturowa. Na podstawie badań antropologicznych w Poznaniu, Poznań: Nauka i Innowacje, 2012. [wspólnie z M. Buchowskim]
- Granica (2007), Jacek Schmidt (red.), Poznań: Awel.
- Granica symboliczna i jej pogranicza w czasach najnowszych (2007), Jacek Schmidt, Roman Matykowski (red.), Poznań: Awel
oraz redakcje naukowe książek przetłumaczonych na język polski:
- Vertovec S., Transnacjonalizm, tłum. I. Kołbon, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria CULTURA, 2012.
- Creswell J. W., Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, tłum. J. Gilewicz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria: ENCHIRIDION, 2013.
- Yin R. K., Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody, tłum. J. Gilewicz, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria ENCHIRIDION, 2015.
Rozdziały w książkach (wybór)
- Schmidt Jacek and Boćko Piotr (2021). A Heuristic System of Sociocultural Identification of Immigrants in Poland: Education – Good Practices – Safety, in: Anna Sroka, Piotr Potejko, Rubén Dario Torres Kumbrián (eds.), Migration and Border Security. Global Perspectives, Berlin: Peter Lang, pp. 89-118.
- Schmidt Jacek (2021). Tuż za kordonem. Mieszkańcy Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Królestwa Kongresowego, w: Andrzej Gulczyński, Szymon Paciorkowski (red.), Poznański sposób na niepodległość, , Poznań: PTPN i Posnania, s. 319-336.
- Schmidt Jacek (2017). Migracje zagraniczne a rynek pracy i polityka społeczna w województwie wielkopolskim, w: Józefina Hrynkiewicz, Alina Potrykowska (red.), Sytuacja demograficzna województwa wielkopolskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa, s. 107-124.
- Schmidt Jacek (2017). Obrazy społeczne a relacje interetniczne. Z badań wśród młodzieży miasta „podzielonego” – Zgorzelca i Görlitz, w: Wojciechch Dohnal, Waldemar Kuligowski, Jacek Schmidt (red.), Kulturowe kody – etnologiczne klucze. Szkice dedykowane doktorowi Jackowi Bednarskiemu, Poznańskie Studia Etnologiczne nr 21, Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, s. 73-87.
- Schmidt Jacek (2014). O użyteczności antropologii społeczno-kulturowej w obszarze studiów europejskich, w: Jacek Czaputowicz (red.), Studia europejskie. Wyzwania interdyscyplinarności, Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, s. 327-334.
- Schmidt Jacek (2013). Granica w naszych głowach. O społeczno-kulturowych konsekwencjach funkcjonowania dawnej granicy zaborowej w czasach najnowszych, w: Andrzej Cieśla, Tomasz Krzemiński (red.), „Pogranicze czarnych orłów”. Dawne podziały zaborowe ziem polskich w perspektywie historycznej, społecznej i kulturowej. Materiały pokonferencyjne, Aleksandrów Kujawski: Urząd Miejski w Aleksandrowie Kujawskim, s. 177-189.
- Schmidt Jacek (2011). Borne Sulinowo – budowanie nowej społeczności w postsowieckiej przestrzeni miejskiej, w: Halina Rusek, Agnieszka Pieńczak (red.), Etnologiczne i antropologiczne obrazy świata – konteksty i interpretacje. Prace ofiarowane Profesorowi Zygmuntowi Kłodnickiemu w 70. rocznicę urodzin, Cieszyn-Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, s. 230-241.
- Schmidt Jacek (2010). Migracje „wysiedleńcze” z Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej do Niemiec w czasach najnowszych. Fakty i mity społeczne, w: Kazimierz Ilski (red.), Obrazy migracji, Poznań: Wydawnictwo Instytutu Historii UAM nr 95, s. 139-151.
Artykuły (wybór)
- Schmidt Jacek (2022). Spaces and Places of Detention of Foreigners. „Migration Studies – Review of Polish Diaspora” („Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”), nr 4 (186), pp. 73-108.
- Schmidt Jacek (2022). Information on the Actions of the Academic Environment of tha Adam Mickiewicz for the Benefit of the Immigrants Placed in the Guarded Centres of the Border Guard. „Migration Studies – Review of Polish Diaspora”, nr 4 (186), pp. 175-178.
- Schmidt Jacek (2021). Przestrzeń idealna – perspektywa władzy. Na przykładzie strzeżonych ośrodków dla cudzoziemców w Polsce, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, nr 54, s. 163–183.
- Schmidt Jacek (2017). „Interaktywna Mapa Cudzoziemców” – nowa baza wiedzy o zjawisku imigracji w Polsce, „Studia Migracyjne. Przegląd Polonijny”, nr 2 (164), s. 9-22.
- Schmidt Jacek (2015). Imigrant w polskiej przestrzeni miejskiej, czyli długa droga do wielokulturowości i multikulturalizmu, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, nr 31, s. 67-74.
- Schmidt Jacek (2014). Imigranci w polskiej przestrzeni wielkomiejskiej. Przypadek Poznania, „Człowiek i Społeczeństwo”, t. 37: Miasta i migracje, red. J. Kubera, Ł. Skoczylas, s. 53-62.
- Schmidt Jacek (2012). Die West- und Nordgebiete Polens. Geschichte-Menschen-Kulturelle Landschaft, „Jahrbuch Polen“ t. 23: Regionen, s. 40-52.
- Schmidt Jacek (2012). Demitologizacja Niemca? Między stereotypami a praktyką społeczną, „Lamus”. Pismo kulturalno-artystyczne t. 10, nr 2(26), s. 42-46.
Inne
Autor 110 artykułów i haseł encyklopedycznych (encyklopedie i leksykony PWN, a także aktualizacje encyklopedyczne do Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powszechnej Wydawnictwa „Gutenberga”); Tłumacz i redaktor około 80 haseł i artykułów do polskiej edycji Encyclopedia Brittanica.
Uczestnik 19 projektów badawczych i badawczo-rozwojowych (14 krajowych i 5 międzynarodowych; dziewięciokrotnie w charakterze kierownika, dwukrotnie w roli koordynatora krajowego lub regionalnego, trzykrotnie – głównego wykonawcy, czterokrotnie – wykonawcy. Najważniejsze projekty w poprzedniej dekadzie:
Tytuł: Organizacja przestrzeni w polskich ośrodkach detencyjnych dla cudzoziemców; dofinansowanie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dotacja celowa); Rodzaj grantu: zespołowy – pracownicy UJ i UAM; Okres realizacji: 2018-2020; Funkcja: koordynator.
Tytuł: Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców; Grantodawca: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju; Rodzaj grantu: zespołowy (Konsorcjum badawczo-wdrożeniowe); Okres realizacji: 2013-2016; Funkcja: kierownik projektu i przewodniczący komitetu sterującego konsorcjum.
Tytuł: Über Grenzen hinweg? Deutsche und polnische Jugendliche in Europa (Ponad granicami? Młodzi Niemcy i Polacy w Europie); Grantodawca: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej; Rodzaj grantu: zespołowy; Okres realizacji: 2010; Funkcja: kierownik.
Tytuł: Cudzoziemcy w Polsce. Heterogeniczność kulturowa ośrodków wielkomiejskich na przykładzie Poznania; Grantodawca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Rodzaj grantu: zespołowy (kierownik: prof. dr hab. Michał Buchowski); Okres realizacji: 2009-2012; Funkcja: główny wykonawca.
Tytuł: Tożsamość regionalna młodych pleszewian; Grantodawca: władze miasta Pleszewa; Rodzaj grantu: zespołowy; Okres realizacji: 2010-2011; Funkcja: kierownik.
Pełnione funkcje (wybór)
W IAiE i UAM
- Kierownik Zakładu Etnologii (od 2020-2024; 2025-2029)
- Kierownik Zakładu Studiów Polskich i Regionalnych (2012-2017; 2017-2020)
- Kierownik Zespołu ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia w IAiE (2018-2019)
- Koordynator porozumień JM Rektora UAM z władzami ośrodków detencyjnych w sprawach szkoleń, praktyk studenckich i wolontariatu (2014-2022)
- Zastępca dyrektora ds. naukowych w IEiAK UAM 2012-2016)
- Członek Rady Wydziału Historycznego UAM (2009-2019)
- Członek Rady Dyscypliny Nauki o Kulturze i Religii (2019-2022)
- Członek Rady Naukowej Dyscyplin Nauki o Kulturze i Religii oraz Etnologia i Antropologia Kulturowa (od 2023)
- Członek Instytutu Wielkopolski UAM
- Zastępca dyrektora IEiAK UAM (1994-1999; 1999-2002)
- Członek Centrum Badań Migracyjnych (CeBaM) UAM (2008-2022; w latach 2009-2014 sekretarz naukowy)
- Redaktor i administrator uniwersyteckiego portalu internetowego Interaktywna Mapa Cudzoziemców (IMC.amu.edu.pl) – portal zawiera pakiet kilkudziesięciu ekspertyz i raportów liczący około 2000 stron, wykazy źródeł na temat imigracji w RP wraz z ich opisami, repozytorium wszystkich międzynarodowych i polskich aktów prawnych regulujących migracje, słownik pojęć ogólnych i szczegółowych z zakresu zjawisk dotyczących migracji, opisy zawartości portali internetowych etc. (2017-2020)
Poza UAM:
- Członek Prezydium Komitetu Badań nad Migracjami Polskiej Akademii Nauk (2012-2015; 2015-2019; 2019-2023; od 2024 członek tego komitetu)
- Członek Rady Naukowej Jagiellońskiego Centrum Studiów Migracyjnych (od 2014)
- Członek Komitetu Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk (2012-2016; 2016-2019)
- Członek Zespołu Ekspertów ds. Migrantów w Urzędzie Rzecznika Praw Obywatelskich (2015-2021)
- Członek Konwentu Wyższej Szkoły Straży Granicznej w Koszalinie (od 2024)
- Członek Kapituły im. J. Matejko konkursu dla autorów najlepszych praz magisterskich i rozpraw doktorskich dotyczących tematyki migracji międzynarodowych z i do Polski oraz diaspory polskiej. Fundacja Ośrodka Badań nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski (2018-2024)
Nagrody i wyróżnienia
- Wyróżnienie autorskiego projektu badawczo-rozwojowego Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców poprzez umieszczenie go w dwujęzycznej publikacji promującej działalność naukową UAM w 2016 r.
- Nagrody indywidualne JM Rektora UAM za osiągnięcia badawcze i naukowe (1997, 2010, 2017)
- Nagroda indywidualna JM Rektora UAM za osiągnięcia w pracy organizacyjnej (2015)
- Nagroda zespołowa JM Rektora UAM za współautorstwo opracowania encyklopedycznego „Świat grup etnicznych” (2001)
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (nr 91540) 2004
- Nagroda zespołowa Fundacji Batorego (wspólnie z A. Posern-Zielińskim) za opracowanie i wdrożenie autorskiego programu studiów etnologicznych [laureat konkursu na najlepszy program studiów humanistycznych w Polsce] (1995)
- Nagroda w konkursie na najlepsze prace magisterskie Wydziału Historycznego UAM za pracę „Pochodzenie ludności Polinezji” (1982)