prof. dr hab. Ryszard Vorbrich
profesor emerytowany, Zakład Etnologii
Pokój: 2.10
Telefon: 61 829 13 68
E-mail: vorbrich@amu.edu.pl
Dyżury:
Afrykanistyka: tradycyjne kultury Afryki, struktura etniczna i społeczne, procesy etniczne i społeczne, rozwój a zmiana kulturowa, społeczeństwa plemienne i postplemienne.
Afrykanie w Polsce i Europie: nowe typy tożsamości
Studia berberystyczne (Amazighe): etnogeneza (endo- i egzonimy), struktura społeczna, upodmiotowienie kultury i języka berberskiego.
Kultury islamu: muzułmanie w Europie, Tatarzy polsko-litewscy.
Antropologia polityczna: wodzostwa, „wczesne” państwa, trybalizm i detrybalizacja, etnicyzacja polityki.
Antropologia ekonomiczna: plemienne i chłopskie systemy gospodarcze.
Antropologia rozwoju: przemysł rozwojowy a „tubylcze” konceptualizacje rozwoju, kultura/kultury a perspektywy racjonalności.
Antropologia wizualna: kompetencje kulturowe a kompetencje wizualne, fotografia jako tekst, film etnograficzny.
Główne obszary badań terenowych: Benin, Białoruś, Burkina Faso, Francja, Kamerun, Litwa, Mali, Maroko, Senegal, Wybrzeże Kości Słoniowej.
Berberzy na marginesie historii, „Sprawy Narodowościowe”. Seria Nowa 2018, t. 50, ss. 12; http://doi.org/10.11649/sn.613
Katedra i meczet na jednej stały wyspie. Wielokulturowość Wyspy Świętego Ludwika w kontekście historii etnicznej północnego Senegalu, w: Bilad as-Sudan. Rodzime kultury a islam, red. W. Cisło, J. Różański, M. Ząbek, Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”, 2018, s. 7-39.
[Wspólnie z Wojciechem Filipowiakiem, Piotrem Malińskim, Karoliną Kokorą, Katarzyną Meissner] Śladami rebelii słowiańskich niewolników w Afryce. Sprawozdanie z interdyscyplinarnej wyprawy badawczej do Maroka, „Materiały Zachodniopomorskie”. Rocznik Naukowy Muzeum Narodowego w Szczecinie. Nowa seria t. 14: 2018, s. 287-321.
The Development Industry and Conceptualisations of Development Projects, “Hemispheres”. Studies on Cultures and Societies vol. 33, 2018, s. 59-74.
Wojna i pokój w świecie Berberów marokańskich, „Forum Politologiczne” t. 26: Terroryzm versus terror w Afryce. Aspekty historyczne i polityczne, red. A. Żukowski, 2018, s. 27-51.
Projekt badawczy versus ekspedycja. Dwie epoki – dwa modele sytuacji badawczej etnografa, w: Afryka – pasja życia. Tom jubileuszowy dedykowany dr. hab. Jackowi Łapottowi prof. US w 70. rocznicę urodzin, red. E. Prądzyńska, A. Szczepańska-Dudziak, L. Buchalik, Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, 2019, s. 93-104.
Słowo wstępne, w: Afryka – pasja życia. Tom jubileuszowy dedykowany dr. hab. Jackowi Łapottowi prof. US w 70. rocznicę urodzin, red. E. Prądzyńska, A. Szczepańska-Dudziak, L. Buchalik, Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, 2019, s. 11-14.
Studencka Ekspedycja Etnograficzna „Afryka 76”, w: V Zjazd absolwentów i absolwentek studiów etnologicznych z okazji 100-lecia uniwersyteckiej etnologii w Poznaniu, red. I. Kabat, D. Penkala-Gawęcka, Poznań: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, Wydawnictwo Instytut im. Oskara Kolberga, 2019, s. 63-64.
„Sorghum Wealth ” versus „Money Wealth,” or the Hybrid Nature of Post-tribal Economies, “Hemispheres. Studies on Cultures and Societies”, vol. 28 (2013), s. 5-14 [ISSN 0239-8818]
Film etnograficzny – od wizualnej prezentacji do wizualnego dialogu, (w:) D. Skotarczak (red.), Okno na przeszłość. Szkice z historii wizualnej, Wydawnictwo Poznańskie 2015, s.247-263 [ISBN 978-83-7976-258-3]
Bierny beneficjent versus lokalny partner projektów rozwojowych w Afryce, w: W. Cisło, J. Różański, M. Ząbek (red.), Bilad as-Sudan – dziedzictwo przeszłości, Pelplin: Instytut Dialogu Kultury i Religii WT UKSW 2015, s. 231 – 256 [ ISBN 978-83-65224-90-3]
„Plemię obywatelskie” a monarchia szaryfijska. Instytucjonalizacja i etatyzacja rozwoju we współczesnym Maroku, w: Komunikowanie w Afryce. Endo- i egzogeniczne aspekty. Etniczność-kultura-religia, red. Arkadiusz Żukowski, Forum Politologiczne t. 18, Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych UWM, 2015, s. 29-52, [ISBN 978-83-89559-60-9]
Perspektywa antropologiczna w badaniach nad rozwojem (w kontekście projektów rozwojowych) [w] Tożsamość i efektywność:: w poszukiwaniu mechanizmów zrównoważonego rozwoju, red. Katarzyna Jarecka-Stepien i Aleksander Surdej, Toruń 2016, wyd. Adam Marszałek, s. 47-68,[ISBN: 978-83-8019-542-4
Trzy wymiary organizacji społeczno-politycznej Nuerów, (red. W. Cisło, J. Różański, M. Ząbek) , Sudan wojna, polityka, uchodźcy, Pelplin, Wydawnictwo Bernardinum, 2016, s. 185-200 [ISBN 978-83-7823-832-4]
Afrykanie – charakterystyka społeczno-kulturowa w kontekście imigracji do Polski, [w:] Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców. Projekty szkoleniowe. Red. J. Schmidt, D. Niedźwiedzki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, s. 489-564 [ISBN 978-83-232-3069-4]
Berberowie – charakterystyka społeczno-kulturowa w kontekście imigracji do Polski, [w:] Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców. Projekty szkoleniowe. Red. J. Schmidt, D. Niedźwiedzki, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016, s. 565-602 [ISBN 978-83-232-3069-4]
Afrykanie i ich obecność w Europie „Studia migracyjne”, . 2 (164)/2017, s. 95–119 [ ISSN: 2081-4488]
Ziomkostwo – grupa pierwszego wyboru w przestrzeni rozwoju. Na przykładzie organizacji pozarządowych w Mali, (w:) L. Buchalik, J. Różański, Ex Africa semter aliquid novi, t. IV, Kraków-Żory 2017 (Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne, Muzeum w Żorach, s. 38-54 [ISBN 978-83-948294-1-4]
Saqaliba. Słowianie w średniowiecznym Maroku, (w:) B. NDiaye, I. A. NDiaye (red.) Afryka – Europa Śwodkowo-Wschodnia. Historia relacji, stan badań i perspektywy rozwoju, Olsztyn: UWM, 2017,11-24 [IS BN 978-83-65171-69-6]
Land and the envinment versus customary and statute laws. Environmental and political pressures on the Daba of northen Cameroon, (w:) W. Cisło, J. Różański, M. Ząbek, “Collecta Sudanica”, Fuguil-Warsaw 2017, s 31-50 [ISBN 978-83-8127-003-8]
Afrykanie we Francji jako podmiot i przedmiot badań. Czyli jak kultura i procesy adaptacyjne emigrantów kształtują wizje świata emigrantów i antropologów, w: A. Żukowski (red.), „Afryka i świat a problem migrantów i uchodźców”, Olsztyn: UWM, 2017, s. 111-132 [ISBN 978-83-89559-97-5]
Kamerun północny – laboratorium polskiej afrykanistyki antropologicznej (w:) W. Cisło, J. Różański, M. Ząbek (red.), Bilad as-Sudan. Polska a strefa Sudanu, Peplin: Berbendinum 2017, s. 91-124 [ISBN 978-83-8127-035-9]
Bierny beneficjent versus lokalny partner projektów rozwojowych. Konceptualizacja i strategie adaptacyjne w zakresie współpracy rozwojowej wśród afrykańskich społeczności lokalnych. (Studium porównawcze)
Grantodawca: Narodowe Centrum Nauki
Funkcja: kierownik
Okres realizacji: 2010-2013
Społeczno-kulturowa identyfikacja cudzoziemców
Grantodawca: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
Rodzaj grantu: zespołowy (Konsorcjum badawczo-wdrożeniowe)
Funkcja: główny wykonawca
Okres realizacji: 2013-2016
Saqaliba. Słowianie w Maghrebie
Projekt badawczy finansowany przez Uniwersytet Szczeciński, UAM i Firmę PIXEL EGEND
Okres realizacji: 2016
Funkcja: opiekun naukowy
Amazighe – kraina z Biblii i Hollywood (projekt badawczo edukacyjny)
Współfinansowany przez UAM oraz l’Association de bienfaisance islamique d’établissement de protection sociale de Dar Talib et Taliba (Maroko)
Okres realizacji: 2016-2017
Funkcja: kierownik
Metisées z Senegalu jako przykład społeczeństwa transrasowego i transkulturowego
W ramach programu Erasmus plus
Okres realizacji 2017-2020
Funkcja: kierownik-wykonawca
Przynależność do stowarzyszeń naukowych
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
Pełnione funkcje (zakończone)
Kierownik Zakładu Studiów Pozaeuropejskich IEiAK UAM
Kierownik Pracowni Antropologii Audiowizualnej IEiAK UAM
Członek Rady Programowej IEiAK UAM
Członek Zespołu Eksperckiego ds. Wielo- i Międzykulturowości Narodowej Rady Kultury
Pełnomocnik prorektora UAM ds. współpracy z L’Université Cheikh Anta Diop de Dakar (UCAD)
Wystawy fotograficzne
Souvenir en images (2015), Institut Royale de la Culture Amazighe (Rabat – Maroko)
Souvenir en images. Edition Tidili (2016), Commune rurale Tidili (Maroko)
Amazighe – kraina z Biblii i Hollywood (2017), UAM – Poznań
Dara musruf – taniec duchów (2018), UAM – Poznań
