
dr Łukasz Kaczmarek
adiunkt, Zakład Teorii i Metodologii Antropologii
Pokój: 2.31
Telefon: 61 829 13 83
E-mail: lukaszk@amu.edu.pl
Dyżury:
Środa, 12:15-13:15
Konstruowanie tożsamości: relacje międzykulturowe; wyobrażanie i komunikowanie tożsamości i odmienności; negocjowanie wartości rdzennych; konstruowanie i rozgrywanie tożsamości, tradycji oraz pamięci (historii); interakcje między tożsamością a przestrzenią; przestrzeń w konstruowaniu tożsamości społeczności lokalnych.
Wyobrażenia zbiorowe: rozprzestrzenianie i przekształcenia idei w perspektywie etnohistorycznej; wyobrażenia dotyczące legitymizacji i relacji władzy; konstruowanie auto- i egzoreprezentacji grupowych.
Antropologia polityki: polityka wielokulturowości (pluralizm kulturowy, multikulturalizm) i tożsamości; relacje władzy: stratyfikacje i wykluczenia społeczne, sprawczość: wpływ jednostek na rzeczywistość społeczno-kulturową i postawy grup; wyobrażenia i aksjologie legitymizacji władzy i jej sprawowania; relacje dominacji i podporządkowania.
Historia kulturowa (etnohistoria): wielkie narracje i ich dekonstrukcja, szczególnie w kontekście nowożytnego kolonializmu, dekolonizacji i przemian postkolonialnych i postsocjalistycznych
Monografie i opracowania książkowe wieloautorskie:
- (Post)kolonialne wytwarzanie Jamajki. Etnografia mobilności społecznej. Poznań: Wydawnictwo UAM (monografia autorska), 225 s., ISBN 978-83-232-4235-2 (Print), ISBN 978-83-232-4236-9 (PDF).
- Fidżi. Dzieje i barwy wielokulturowości, PTL. Prace Etnologiczne t. 18, Poznań: PTL, Wydawnictwo Poznańskie, 2008 (monografia na podstawie materiałów i opracowań wykonanych w trakcie przygotowywania dysertacji doktorskiej).
- [Wspólnie z Aleksander Posern-Zieliński, Agnieszka Szczepaniak-Kroll, Anna Szymoszyn, Rafał Beszterda] Doświadczenia polskich migrantów w Dublinie, [w:] Polacy sukcesu. Doświadczenia migrantów w stolicach Europy Zachodniej, Poznań-Toruń-Warszawa: Oficyna Wydawnicza Kucharski (monografia wieloautorska).
- [Wspólnie z N. Bloch i K. Grześkowiak] Zielone konferencje. Przewodnik po dobrych praktykach w zakresie organizacji ekologicznie i społecznie odpowiedzialnych konferencji, (2020), Poznań, Instytut im. Oskara Kolberga, Instytut Antropologii i Etnologii UAM (poradnik).
Artykuły w czasopismach naukowych:
- W przygotowaniu do druku: [z Hannah Wadle] Społeczno-przestrzenne wytwarzanie „Zachodu” na peryferiach Świętego Cesarstwa Rzymskiego: kolonializm osadniczy na pograniczu czesko-niemiecko-polskim u zarania procesu lokowania miast i wsi, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 29 (2025).
- Efekt państwa i dobrostan: klimat społeczny w odczuciach polskich migrantów w Dublinie, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego „Prace Etnograficzne”, 47(2) (2019), str. 69–94.
- Mobility Towards Stability: Network-Mediated Ethnography of Successful Polish Migrants in Dublin, “Etnologia Polona”, 37 (2017), str. 247-266.
- Kolonizowanie historii. Postkolonializm i postsocjalizm jako komunały, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego „Prace Etnograficzne”, 45(4) (2017), str. 373–395.
- Aspiracje i stabilizacja. Status społeczny i dobrostan polskich migrantów w Dublinie, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, 26 (2017), str. 47-68.
- Między survey research a obserwacją uczestniczącą: rozdarcia metodologiczno-tożsamościowe w polskiej etnologii/antropologii kulturowej w XXI wieku, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia”, 2 (2016), str. 123-136.
- Mobilność społeczna i przestrzenna z perspektywy wielostanowiskowej: umobilnienie i mobilizacja antropologii, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego „Prace Etnograficzne”, Nr 43(3) (2015), str. 171–200.
- Kategorie kultury publicznej służące kreowaniu relacji władzy. Rasa i klasa w kontekście (post)kolonialnym, „Pogranicze. Studia Społeczne”, nr 23, 2014, s. 7-39.
- Teoria upudrowana. Wyobrażenia o etnografii a praktyki badawcze w antropologii polskiej, „”Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” 2014, nr 2(21), s. 115-142.
- Antropologiczna rewizyta terenowa. Etnografia zagrożona systemowo, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” 2013, nr 2(19), s. 17-41.
- [Wspólnie z Pawłem Ładykowskim] Ethnographic training in borderland: students fieldwork, serendipities, and tight limits of Polish university system. “Cargo. Journal of Social Anthropology” 2013.
- [Wspólnie z Izabellą Parowicz, European University Viadrina] Kingston: kolonialne ślady w tożsamości przestrzennej, „Journal of Urban Ethnology” 10.
- Współczesna sytuacja diaspory indyjskiej na Fidżi, „Zwierciadło Etnologiczne”. Rocznik Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej USz, 2012, s. 39-49.
- Poza luksusowym więzieniem. Społeczne oddziaływania turystyki na Jamajce, „Lud” t. 96, 2012, s. 249-272.
- Wolny przepływ towarów i (u)sług. Multikulturalizm a wielokulturowość w wyobrażeniach o swojskości i przydatności społecznej oraz legitymizacji kulturowej w kontekście aksjologii ekonomicznej, „Pogranicze. Studia Społeczne”, nr 20, 2012, s. 107-131.
- Ethnicity and politics in Fiji, “Ethnologia Polona” 2009-2010, nr 30-31, s. 79-103.
Rozdziały w pracach zbiorowych
- Wakacje Władysława Zamoyskiego w podróży przez Południowy Pacyfik – u zarania masowej turystyki, [w:] Amerykańska podróż Władysława hr. Zamoyskiego w roku 1881 (Hawaje, Stany Zjednoczone, Kanada), (red.) Waldemar Kuligowski, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe (2024), s.17-48.
- Nauka Sp. z o.o.: relacje władzy a wolność naukowców w reżimie aksjologii ekonomicznej, w: M. Brocki i R. Kleśta-Nawrocki (red.) Humanistyka i polityka. Czy wszystko jest polityczne?, (2018), Toruń: Colloquia Humaniorum, Polskie Towarzystwo Historyczne, str. 25-54
- Humanistyka, prawda, odpowiedzialność, (samo)krytyczność. Wyobrażenia o naukowości i losy konkretnych ludzi w antropologii w: Humanistyka i Etyka, Adam Kola, Marcin Kafar.
- [Wspólnie z Pawłem Ładykowskim] Schwer fassbare Materie: die Entstethung lines deutch-polonischen Grenzgebiets, w: Deutsche und polonische Migrationserfahrungen. Vergangenheit Und Gegenwart „Migration – Ethnicity – Nation: Cracow Studies in Culture, Society & Politics“, red. Praszałowicz, A. Sosna-Schubert, Warsaw, New York, Frankfurt am Main, Brussels, Oxford: Peter Lang, s. 327-344.
- [Wspólnie z Pawłem Ładykowskim] When the city flows abroad: transnational imaginaries of resurging borderland, w: Middle grounds, ambiguous frontiers, and intercultural spaces, Aleksander Posern-Zieliński, Lech Mróz, Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, 2014, s. 41-62.
- Władza, jej legitymizacja a inkluzywno-ekskluzywne mechanizmy konstruowania tożsamości grupowej. Konstruowanie wyobrażeń państwa i narodu na Fidżi. w: Wczesne Państwo, M. Kara, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, ss. 105-133.
- [Tłum.] badania terenowe, s. 144-147, big man, s. 147-149, mit i mitologia, s. 377-380, sny, s. 548-550, szamanizm, s. 597-600, wielkie i małe tradycje, s. 637-638, wymiana, s. 654-657, w: Encyklopedia antropologii społeczno-kulturowej, red. A. Barnard, J. Spencer, red. naukowa wydania polskiego H. Burszta, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 2008 [druk] 2012.
- [Wspólnie z Pawłem Ładykowskim] Recepcja niemieckiego dziedzictwa kulturowego: wybrane aspekty polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego [Umgang mit dem deutschen Kulturerbe. Ausgewählte Aspekte eines deutsch-polnischen kulturellen Grenzlandes], w: Polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe a społeczeństwo obywatelskie w dzisiejszej Polsce. Doświadczenia, trendy, szanse [Deutch-polonisches Kulturerbe und die Zivilgesellschaft im heutigen Polen. Erfahrungen, Trends, Chancen], P. Zalewski, J. Drejer, Warszawa: Europa Universität Viadrina Frankfurt [Oder], Wydawnictwo Scholar, 2012 s. 118-129.
- [Wspólnie z Pawłem Ładykowskim], Gdy granicę przekracza miasto: przygraniczny transnacjonalizm w okolicach Szczecina, w: Imigranci: między izolacją a integracją, red. M. Buchowski, J. Schmidt, KNE PAN. Prace KNE PAN nr 18, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2012, s. 273-289.
- System neotradycyjny i polityka etniczna na Fidżi, w: Antropologia i polityka. Szkice z badań nad kulturowymi wymiarami władzy, W. Dohnal, A. Posern-Zieliński, Warszawa: KNE PAN, IAE PAN, 2011, s. 103-123.
Przed uzyskaniem stopnia doktora:
- Zróżnicowanie kulturowe i zanikanie systemu kastowego wśród Fidżyjskich Hindusów, „Lud” t. 90, 2006, s. 155-168.
- Zarys tradycyjnej organizacji społecznej Fidżyjczyków, „Lud” t. 87, 2003, s. 225-240.
- Wpływ kultury euro-amerykańskiej na postkolonialne społeczeństwa południowego Pacyfiku na przykładzie Fidżi, [w:] Północ wobec Południa, Południe wobec Północy, red. Marcin W. Solarz, Warszawa: Aspra-Jr, 2005, s. 67-78.
- Znaczenie religii dla procesu etno- i narodotwórczego na Fidżi, [w:] Etniczność a religia, red. Aleksander Posern-Zieliński, „Poznańskie Studia Etnologiczne” nr 6, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003, s. 179-187.
Polacy sukcesu – między emigracją a transnarodowością: nowe oblicze polskiej diaspory w Europie Zachodniej (2015-2018), grant NCN (wykonawca).
Aktywni migranci na rynku pracy (AMIGA). Projekt współpracy polsko-niemieckiej (2013), 7 Program Ramowy, grant Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (asystent kierownik).
Jamajka 60 lat po badaniach terenowych Józefa Obrębskiego. Studium porównawcze społeczeństwa postkolonialnego w świetle materiałów terenowych Józefa Obrębskiego i współczesnych badań antropologicznych (2009-2012), grant NCN (kierownik).
Przestrzeń i kultura na Karaibach. Przeobrażenia tożsamości pod wpływem kontaktów z ‘nowym’ (2011-2012), finansowanie: IAE PAN (zadanie badawcze w Ośrodku Badań nad Etnicznością IAE PAN).
Renesans polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego (2009-2012), granty Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (kierownik z Pawłem Ładykowskim).
Polish Settlements in Europe. Anthropological Visualizations of Cultural Phenomena – Enclaves of Polish Culture in the Region of Bukovina in Romania (2011-2012), grant dydaktyczny Erasmus Intensive Programme, Life Long Learning Programme (wykładowca, opiekun grupy).
Tożsamość, wielokulturowe dziedzictwo i polityka w krajach karaibskich Wspólnoty Brytyjskiej (2009-2011), finansowanie: IAE PAN (zadanie badawcze w Ośrodku Badań nad Etnicznością IAE PAN).
German cultural space in the Polish eyes. Polish expatriates, tourists and migrants in Brandenburg and Mecklenburg-Vorpommern (2010), badania podoktorskie finansowane przez Brandenburskie Ministerstwo Nauki (RFN), Postdoctoral Research Fellow.
EDITC. The Network of Centres for Research in the Context of the European Doctoral Program on Identity, Territory and Conflicts (04-12.2006), grantodawca: Komisja Europejska, Initial Training Network (Research Fellow).
Formowanie się i funkcjonowanie społeczeństwa pluralistycznego na Fidżi (2003-2006), grant promotorski KBN (główny wykonawca).
Wyprawa Naukowa „Oceania 2000” (1999-2000), projekt badań studenckich frinansowany przez Bertelsman Spedition, Reemtsma, Fundację na rzecz Rozwoju Miasta Poznania (organizator, badacz)
Przynależność do stowarzyszeń naukowych
Od 2015 European Association of Social Anthropologists
Od 2013 International Union of Anthropological and Ethnological Sciences
2001- 2022 Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
2017-2018 Canadian Anthropology Society
2011-2013 Polish-American Ethnological Assotiation
Pełnione funkcje
Członek Rady Programowej na kierunku „etnologia”
Członek Rady Dyscypliny Etnologia i Antropologia Kulturowa (przedstawiciel adiunktów)