Studia nad piłką nożną w poszerzonej Europie/Michał Buchowski, Małgorzata Kowalska i Kamila Grześkowiak
Projekt badawczy FREE: Studia nad piłką nożną w poszerzonej Europie: dynamika tożsamości, wzory postrzegania i zmiana kulturowa związane z najważniejszą formą europejskiej kultury popularnej (FREE: Football Research in an Enlarged Europe: Identity dynamics, perception patterns and cultural change in Europe’s most prominent form of popular culture) finansowany był w ramach 7 Programu Ramowego Komisji Europejskiej w latach 2012-2015 i realizowany w ośmiu instytucjach naukowo-badawczych w Europie: ESSCA School of Management w Angers we Francji; Uniwersytecie Kopenhaskim w Danii; Loughborough University w Wielkiej Brytanii; Middle East Technical University w Stambule w Turcji; Uniwersytecie Stuttgarckim w Niemczech; Uniwersytecie Wiedeńskim w Austrii, Université de Franche-Comté w Besançon we Francji oraz Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM w Poznaniu. Koordynatorem głównym projektu był profesor Albrecht Sonntag z ESSCA we Francji, a w IEiAK w projekcie pracowali: Michał Buchowski (koordynator krajowy), Małgorzata Kowalska, Kamila Grześkowiak, Paweł Bąkowski i Bartosz Wiśniewski.
Projekt FREE był projektem interdyscyplinarnym, łączącym perspektywy politologiczną, historyczną, socjologiczną oraz antropologiczną, kładącym szczególny nacisk na zaangażowanie wszystkich partnerów w badania porównawcze (w tym badania jakościowe, stanowiące domenę nauk antropologicznych i etnograficznych, i moderowanych przez partnerów z Poznania i Wiednia), i w tym sensie był projektem pionierskim i nowatorskim.
Poznański Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej pracował przede wszystkim w ramach pakietu „Antropologia europejskiej piłki nożnej”. W jego ramach prowadzone były badania do pracy doktorskiej o Euro 2012 jako tzw. mega-evencie sportowym (książka Urban Politics of a Sporting Mega-Event. Legitimacy and Legacy of Euro 2012 in Anthropological Perspective Małgorzaty Kowalskiej na podstawie tego doktoratu ukazała się nakładem wydawnictwa Palgrave Macmillan w 2017 roku) oraz badania do trzech prac magisterskich. FREE w perspektywie antropologicznej to badania nad tożsamością wyrażaną poprzez odwołanie do piłki nożnej. W ich ramach analizie poddane zostały, m.in., procesy wytwarzania lojalności i kształtowania tożsamości kibiców piłki nożnej; tworzenia i zmiany funkcjonujących stereotypów dot. przynależności narodowej, regionalnej, klubowej i ich użycia w codziennych dyskursach; funkcjonowania Europy Wschodniej pod względem kulturowym, ekonomicznym i społeczno-politycznym na mentalnej mapie Europy, w tym tworzenie/umacnianie podziałów oraz budowanie mostów między tradycyjnym Zachodem i Wschodem kontynentu; znaczenie, cechy i transformacja polskiej i europejskiej piłki nożnej oraz miejsca tej pierwszej na mapie Europy; koncepcja „Innego” w futbolu i w odniesieniu do futbolu jako elementu kultury popularnej i formy życia społecznego; pozycja kobiety w uniwersum futbolu i jej interpretacja zjawiska piłki nożnej. Wszystkie te aspekty analizowane były w kontekście procesów globalizacyjnych, ich wzajemnego wpływu na kształtowanie się sieci ponadnarodowych i międzynarodowych powiązań ekonomicznych i kulturowych, migrację ludzi, pieniędzy i znaczeń, tworzenia się nowej, związanej z piłką nożną przestrzeni czy rzeczywistości, która determinuje style życia, wybory i tożsamość ludzi na całym kontynencie.
Poznański zespół wpierał też badaniami koordynatorów pakietów badawczych dotyczących „Feminizacji futbolu europejskiego” (Kopenhaga), „Kultury popularnej i europejskiej sfery publicznej” (Ankara) oraz „Transformacji klubowych struktur zarządzających i wzrostu znaczenia udziałowców” (Loughborough).
http://www.free-project.eu/Blog/
