30 maja 2018

Odrodzenie. Społeczność żydowska we współczesnej Polsce/Jan Lorenz

Rozpoczęty w 2007 roku i realizowany z przerwami do roku 2015 projekt badawczy podjął temat „odrodzenia żydowskiego” w Polsce, a więc radykalnej przemiany życia społecznego i religijnego wspólnot żydowskich skupionych wokół kongregacji, świeckich organizacji oraz ponadlokalnych obozów edukacyjno-rekreacyjnych, kolonii, zjazdów i konferencji. Moje badania nad nowoczesną formą etno-religijnego „odrodzenia” (revival) obejmowały nie tylko refleksję nad utożsamieniem i przynależnością, ale również nad praktykami kulturowymi, etyką i normatywnością, pokrewieństwem, rytuałami przejścia oraz wymiarem afektywnym i przestrzenno-temporalnym indywidualnych oraz kolektywnych transformacji. Inaczej mówiąc, starałem się ująć zjawisko odrodzenia w sposób możliwie holistyczny, opierając się na współczesnej teorii antropologicznej i długotrwałych badaniach etnograficznych.

Najważniejsza część pracy badawczej zrealizowałem w toku studiów doktorskich oraz podoktorskich na Uniwersytecie Manchesterskim. Podczas pracy terenowej wykorzystywałem media wizualne, realizując średniometrażowy film etnograficzny „Przejście”, szereg fabularnych mini-projektów filmowych oraz warsztaty filmowe dla dzieci we współpracy z członkami i sympatykami gminy żydowskiej we Wrocławiu.

Projekt mieści się w konceptualnych ramach „etnografii wielostanowiskowej”, integrując obserwację uczestniczącą i wywiady z szerszą refleksją historyczną i społeczno-polityczną nad kontekstem analizowanych zjawisk, w wymiarze lokalnym i globalnym. Główną część badań zrealizowałem we Wrocławiu, ale pracowałem również w Warszawie oraz innych polskich miastach. W ramach projektu prowadziłem również badania terenowe w Izraelu oraz Wielkiej Brytanii.

W obecnej chwili pracuję nad monografią etnograficzną, która będzie podsumowaniem moich badań nad odrodzeniem żydowskim.