Seminarium 6.12: Edukacja kobiet – strategia w świecie oświeconego patriarchatu / Magdalena Izabella Sacha

Zapraszamy na seminarium naukowe Instytutu Antropologii i Etnologii UAM 6 grudnia o godz. 09:30-11:00 do sali 2.122 lub zdalnie przez MS Teams.

dr Magdalena Izabella Sacha

Edukacja kobiet – strategia w świecie oświeconego patriarchatu

Trzytomowa dwujęzyczna monografia: Edukacja kobiet na Pomorzu Gdańskim w początkach XIX wieku. Działalność Louise von Krockow / Frauenbildung im Westpreußen am Anfang des 19. Jahrhunderts. Louise von Krockow und ihr pädagogisches Werk, Gdańska Galeria Miejska i Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2021.

Trzytomowa dwujęzyczna publikacja poświęcona działalności Louise von Krockow (1749-1803) stanowi wybitne i niespotykane w takiej formie na współczesnym rynku wydawniczym dzieło łączące w sobie monografię naukową, opracowanie popularnonaukowe, reprint i tłumaczenie historycznego tekstu związanego z herstorią kobiet na Pomorzu Gdańskim oraz artystyczną sztukę typografii.

Na publikację składają się następujące tomy: 1) reprint oryginalnego wydania traktatu pedagogicznego autorstwa Louise von Krockow pt. Rath und That zu einem guten Werke. Ein Toillettengeschenk für Damen z 1800 r. w Królewcu, przechowywanego obecnie w Bibliotece PAN w Gdańsku; 2) tłumaczenie traktatu Louise von Krockow na język polski z naukowym komentarzem edytorskim Magdaleny Sachy pt. Radą i czynem ku dobremu dziełu. Podarunek toaletkowy dla dam, 3) popularnonaukowe opracowanie biograficzne autorstwa Magdaleny Sachy pt. Cicha Wielkość / Stille Größe. Louise von Krockow (1749-1803) i jej wizja kobiecej edukacji w dwóch językach, polskim i niemieckim (tłum. na j. niemiecki: Angelika Fuks).

Publikacja zawiera m.in. grafiki autorstwa Daniela Chodowieckiego (1726-1801) i Angeliki Kaufmann (1741-1807), które występowały w oryginalnych wydaniach traktatu. Całości współczesnego opracowania graficznego książki dokonała artystka wizualna Patrycja Orzechowska.

O czym jest ta książka? Po pierwsze, o aktywnej kobiecie w czasach Oświecenia, matce i żonie, inicjatorce rozbudowy i życia kulturalnego na zamku w Krokowej, pisarce i twórczyni projektu kształcenia dziewcząt. Po drugie, o problemie, jaki stanowił dwieście lat temu brak formalnej edukacji kobiet – i w jaki sposób Louise von Krockow próbowała ten problem rozwiązać. Po trzecie, o sile siostrzeństwa kobiet, które według pomysłu hrabiny miały wspólnie finansować i prowadzić szkołę dla ubogich dziewcząt, oraz o wsparciu mężczyzn, którzy pomagali w propagowaniu jej idei – poczynając od męża Heinricha Joachima Reinholda von Krockowa, który przekazał żonie tzw. „prawa męskie”, od wydawców książki J.G. Hakena i A.L. von Lehndorffa, a kończąc na grafiku Danielu Chodowieckim i na guwernerze dzieci Louise, późniejszym wielkim filozofie niemieckim – J.G. Fichte. Idea szkoły i formalnej, pozadomowej edukacji dziewcząt nawet w czasach Oświecenia była czymś niespotykanym i wyśmiewanym przez ówczesne kręgi intelektualne (np. przez Immanuela Kanta). Do tego program nauczania opracowany przez hrabinę był praktyczny i nowoczesny, a zakaz kar cielesnych daleko wykraczał poza ówczesne horyzonty pedagogiczne epoki.

Magdalena Izabella Sacha, dr, od 2004 r. adiunkt w Instytucie Badań nad Kulturą w Uniwersytecie Gdańskim. W l. 2001-2009 prowadziła Muzeum Regionalne w Krokowej – polsko-niemiecką filię Muzeum Prus Zachodnich w Münster. Absolwentka podyplomowych studiów muzealniczych Exhibiting Contemporary History w Uniwersytecie w Jenie (2020). Zainteresowania dydaktyczne i badawcze: pamięć kulturowa, kultura regionalna, muzealnictwo i sztuka wystawiennicza. Publikacja pracy doktorskiej: „Gdyście w obóz przybyć już raczyli… Obraz kultury lagrowej w świadectwach więźniów Buchenwaldu 1937-1945, Instytut Pamięci Narodowej, Gdańsk – Bydgoszcz 2014. Ostatnie publikacje: „Kresy”: the former Eastern borderland of Poland. Lost in history but still alive in the virtual exhibition? In: Revolúcia: nežná x digitálna: digitálne a sociálne médiá v múzeách 30 rokov po: zborník z konferencie / Barta Peter, Gaburová Jasna (Hg.), 2019, Bratislava, s. 92-96; Visible, unrecognisable – recognisable, silenced? Representations of Evangelism in Permanent Museum Exhibits in Masuria, „Studia Religiologica – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 2020, vol. 53