Seminarium 11.05.2021: Otro lado. An inquiry into the conceptual topology of animism among the Moré (Itenes) of the Bolivian Amazon
5 maja 2021 | Karolina Dziubata
Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Instytutowe Seminaria Antropologiczne organizowane przez Instytut Antropologii i Etnologii UAM w Poznaniu. Spotykamy się we wtorki na platformie MS Teams.
link do spotkania: https://tinyurl.com/4mwcy2rz
11.05.2021
Paweł Chyc
Otro lado. An inquiry into the conceptual topology of animism among the Moré (Itenes) of the Bolivian Amazon
Tekst jest ugruntowanym w etnografii boliwijskich Moré poszukiwaniem nowej interpretacji animizmu i perspektywizmu w Amazonii. Badania nad animizmem w Amazonii stanowią jeden z głównych filarów zwrotu ontologicznego w antropologii, jednak w tekście nie przyjmuje bezkrytycznie tych ram interpretacyjnych. Staram się wskazać zasadnicze różnice mojego podejścia w stosunku do głównego nurtu rozważań teoretycznych zwrotu ontologicznego. Przede wszystkim jednak tekst ma charakter etnograficznych poszukiwań, gdyż jego głównym celem jest zidentyfikowanie pojęć i schematów, za pomocą których sami Moré opisują i interpretują zjawiska, które określić możemy jako animizm.
Najprościej rzecz ujmując, animizm jest przypisywaniem nie-ludziom wnętrza identycznego z ludzkim (Descola 2013). Przy czym figura człowieka jest tutaj zasadniczo prototypem osoby (podmiotu). Należy przez to rozumieć, że w niektórych okolicznościach zwierzęta, rośliny czy zmarli traktowani są tak jak osoby (posiadający swoje plany, pragnienia, emocje, wolę, etc.) w konsekwencji posiadające relacje społeczne, zwyczaje, kulturę. Animizm przekłada się na praktyczne aspekty, które wpływają na zachowania związane z polowaniem, uprawą ziemi czy przemieszczaniem się.
Śledząc, w jaki sposób Moré sami opowiadają o spotkaniach z osobami nie-ludzkimi oraz w jaki sposób wyobrażają sobie miejsca, w których żyją, zauważyłem, że kładą oni duży nacisk na wymiar przestrzenny tych spotkań. Zacząłem więc badać ich własne sposoby mówienia o tym i odnotowałem, że duże znaczenie odgrywają w tym pojęcia: powierzchni, odległości, widzialności czy innej strony (otro lado). Są to pojęcia do tej pory rzadko analizowane w tym kontekście etnograficznym i dlatego sądzę, że mogą wnieść nowe zagadnienia i interpretacje do dyskusji nad animizmem i perspektywizmem w Amazonii.
___
Seminaria naukowe IAiE UAM stanowią forum otwartej dyskusji akademickiej na temat najnowszych publikacji przygotowywanych przez pracowników i doktorantów Instytutu oraz realizowanych przez nich badań i projektów. W ramach seminariów odbywają się także wykłady gościnne będące okazją do wymiany poglądów z badaczami z kraju i zagranicy reprezentującymi różne ośrodki oraz dyscypliny naukowe, którym bliskie jest podejście antropologiczne, kładące nacisk na analizowanie zjawisk kulturowych w powiązaniu z towarzyszącymi im procesami i relacjami społecznymi.
Seminaria mają charakter otwarty, ich adresatami są wszyscy zainteresowani, w tym zwłaszcza pracownicy, doktoranci i studenci IAiE. Celem spotkań jest inspirowanie aktywnego życia naukowego, integracja środowiska oraz popularyzacja antropologii społeczno-kulturowej.
Serdecznie zapraszamy!
