Seminarium 04.05.2021: Patocenoza a COVID-19. O sprawczości dyskursów

Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Instytutowe Seminaria Antropologiczne organizowane przez Instytut Antropologii i Etnologii UAM w Poznaniu. Spotykamy się we wtorki na platformie MS Teams.

link do spotkania: https://tinyurl.com/4mwcy2rz

FACEBOOK

04.05.2021

Agnieszka Chwieduk, Jaromir Jeszke, Beata Polak, Adrian Trzoss

Patocenoza a COVID-19. O sprawczości dyskursów

Jedną z praktyk związanych z reakcją na pandemię COVID-19 są różnego rodzaju dyskursy dotyczące postrzegania tej choroby. W projekcie stawiamy sobie pytanie o ich treści i potencjalną sprawczość. Rozumiemy ją dwojako: z perspektywy performatywnej funkcji języka i obrazu oraz jako relacje pomiędzy dyskursami a innymi praktykami.

Analizę lokujemy w koncepcji patocenozy, znanej historykom medycyny dzięki pracom Mirko Grmeka (1924 -2000). Uczony ten zauważył, że stany patologiczne populacji żyjącej w danym czasie i na określonej przestrzeni, są determinowane niezwykle złożoną interakcją między dodatkowymi zmiennymi: (1) położeniem geograficznym, (2) obecnością patogenów i ich żywicieli w tym środowisku, (3) występującymi w populacji pulami genów oraz (4) charakterem życia społecznego (wraz z jego rozwojem cywilizacyjnym).

Przyjmujemy, że ten ostatni czynnik w jakieś mierze zależy od dyskursu, który poza integracją tego, co społeczne z tym, co techniczne ujawnia także: rozmaite reakcje na wszelkie zagrożenia (jak pandemia) oraz związane z tym „myślenie patocenotyczne”. Polega ono na poszukiwaniu remedium, jak z jednej strony obecnie radzić sobie z chorobą COVID-19 wywołaną patogenem SARS COV-2, a z drugiej, jak przygotować się na „życie z kolejnymi epidemiami”. Odczytanie tych „dyskursywnych tropów” (kultura) mogących pośrednio, na przykład przez wspomniany pierwszy rodzaj sprawczości dyskursu, ingerować w obszar patocenozy (natura), stanowi aktualny cel naszego projektu.

W związku z tym, skupimy się na korpusie tekstów naukowo-eksperckich, „poradniczych” portalach medycznych i „oddolnych” społecznościowych, dostępnych w Polsce. Ich wielopoziomowe odczytania odnosimy także do kontekstu politycznego w Polsce i zagranicą, traktując go jako ramę kształtowania „myślenia patocenotycznego”. Przegląd wskazanych przykładów ilustruje także nasze starania, aby dokumentując, uchwycić mechanizm pandemii „tu i teraz” oraz otworzyć się na ewentualną kontynuację badań. Chcielibyśmy zbadać drugi rodzaj sprawczości dyskursu, docierając do innego typu działań społeczno-kulturowych, obecnie mało dostępnych z uwagi na obowiązujące bariery (anty)epidemiczne.

___

Seminaria naukowe IAiE UAM stanowią forum otwartej dyskusji akademickiej na temat najnowszych publikacji przygotowywanych przez pracowników i doktorantów Instytutu oraz realizowanych przez nich badań i projektów. W ramach seminariów odbywają się także wykłady gościnne będące okazją do wymiany poglądów z badaczami z kraju i zagranicy reprezentującymi różne ośrodki oraz dyscypliny naukowe, którym bliskie jest podejście antropologiczne, kładące nacisk na analizowanie zjawisk kulturowych w powiązaniu z towarzyszącymi im procesami i relacjami społecznymi.

Seminaria mają charakter otwarty, ich adresatami są wszyscy zainteresowani, w tym zwłaszcza pracownicy, doktoranci i studenci IAiE. Celem spotkań jest inspirowanie aktywnego życia naukowego, integracja środowiska oraz popularyzacja antropologii społeczno-kulturowej.

Serdecznie zapraszamy!