Nazwa antropologia wywodzi się z greckiego antropos, czyli człowiek; etnologia z greckiego ethnos, czyli grupa ludzi żyjących razem, nacja lub plemię; kultura zaś wywodzi się łacińskiego słowa cultivate oznaczającego uprawę i pielęgnowanie, zaś w tym przypadku chodzi o pielęgnowanie zdolności umysłowych.
Etymologia wskazuje więc, że antropologia jest nauką zajmującą się człowiekiem, który żyjąc w grupach i mając zdolność myślenia wytwarza kulturę podzielaną przez członków społeczności, kultywowaną i przekazywaną jako zespół idei i wzorów organizujących ich współżycie.
Współcześnie podkreślamy fakt, że kultura jest nie tylko zjawiskiem właściwym grupom etnicznym, ale wszelkim ich typom, jest dynamicznym efektem bezustannie krzyżujących się wpływów i zapożyczeń, fenomenem wynikającym ze skomplikowanych relacji społecznych. Stąd najwłaściwiej byłoby mówić o naszej dyscyplinie jako antropologii społeczno-kulturowej, której jedynie działem są badania grup etnicznych, narodów oraz relacji między nimi.
Świat zamieszkuje ponad 7 miliardów zróżnicowanych kulturowo ludzi, którzy modlą się do innych bogów, mówią mnogimi językami, mają odmienne obyczaje, różnią się wyglądem i są zamożni bądź ubodzy. Za tą mnogości kryje się jednak podstawowa, uświadomiona przez antropologów już w XIX wieku prawda o jedności gatunku ludzkiego.
Badaniem jedności w różnorodności ludzi zajmuje się właśnie antropologia społeczno-kulturowa. Jako jej praktycy czynimy to stosując metodę etnograficzną, polegającą na bezpośrednim kontakcie z ludźmi z krwi i kości. Dzięki niej nie poprzestajemy na często mylących, wyrwanych z kontekstu deklaracjach o postawach i zachowaniu, które są satysfakcjonujące dla inne nauk. Wnikamy głębiej, w realne życie ludzi przez długie i wielokrotne rozmowy, obcowanie z nimi, uczestniczenie w ich zajęciach i obserwowanie rzeczywistych, codziennych działań, nie stroniąc od ich wizualnego dokumentowania.
By móc to realizować jeździmy w różne zakątki świata, do Indii, Boliwii, Peru, Meksyku, Buriacji, Mongolii, Japonii, Rumunii, Afryki oraz na Fidżi i Bałkany, nie zapominając przy tym o własnym kraju i żyjących w nim grupach wytwarzających swoje subkultury młodzieżowe, środowiskowe, pokoleniowe, zawodowe, wierzeniowe, ideologiczne, regionalne.
Studiujemy lokalne społeczności w ich małych ojczyznach, menadżerów, ekspertów i transnarodowe firmy finansowe. Robimy to, badając wiele aspektów życia każdej z badanych grup, takich jak: świętowanie, praca, zdrowie i choroba, sposoby komunikowania się, publikatory i media społecznościowe, tożsamości, życie rodzinne i systemy pokrewieństwa, wierzenia i rytuały, sztuka, sport, konsumpcja, ruchy społeczne, protesty, pielgrzymki, eksploatacja środowiska i używanie energii, tworzenie miejskiej przestrzeni życia, systemy ekonomiczne, mobilność i migracje, etnoinspiracje i przejawy dziedzictwa kulturowego.
Staramy się te dziedziny powiązać, odkryć jak przecinają one systemy w skali lokalnej, narodowej, regionalnej i globalnej. W procesie społecznego tworzenia kultury powstają relacje zależności ekonomicznych i politycznych, kolonialnej dominacji, władzy i podporządkowania, hierarchii między grupami przybierające postać ksenofobii, nacjonalizmów, wrogości wobec imigrantów i wszelkiego typu mniejszości, od etnicznych po seksualne. Niemniej są to także wyłaniające się solidarności i postawy tolerancji. Często angażujemy się w te sprawy wspierając nieuprzywilejowanych i dyskryminowanych.
Studia z zakresu etnologii oraz antropologii kulturowej i społecznej są dla ciekawych różnorodności świata ludzkiego, chcących rozumieć mechanizmy tworzenia kultury, która jednocześnie łączy i dzieli, niekiedy maskuje nierówności społeczne. Uczą krytycznego myślenia, które znajdzie zastosowanie w różnych sferach aktywności. Absolwentki i absolwenci pracują w mediach, instytucjach kultury, organizacjach pozarządowych, ośrodkach badawczych, edukacji i w wysoce specjalistycznym biznesie. Wszędzie tam istnieje zapotrzebowanie na ludzi otwarcie myślących, kreatywnych, znających szeroki świat, świadomych zasad działania społeczeństwa i kultury, gotowych rozwiązywać kreatywnie problemy znawców, których kształcimy.
Badania – Andy Peruwiańskie
