Antropologia dla solidarności. 750 antropologów i etnologów z całego świata spotka się w Poznaniu

W dniach 27-31 sierpnia 2019 w Poznaniu odbędzie się kongres najstarszego i największego międzynarodowego towarzystwa naukowego antropologów i etnologów – Międzynarodowa Unia Nauk Antropologicznych i Etnologicznych (International Union of Anthropological and Ethnological Sciences – IUAES). Organizatorami są Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Polskie Towarzystwo Ludoznawcze. Kongres został objęty Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Poznania.

Kongres, którego wiodącym tematem są „Światowe solidarności” (World Solidarities), ma służyć ukazaniu roli antropologii w szerzeniu idei i praktyk solidarności, tolerancji i sprawiedliwości. Poznań, w którym Uniwersytet i najstarszy w Polsce Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej świętują stulecie swojego istnienia, jest właściwym miejscem, by pokazać intelektualną doniosłość ustaleń dyscypliny i jej społeczne zaangażowanie. Wydarzenie takiej rangi po raz pierwszy odbędzie się nie tylko w Polsce, ale i w tej części Europy. Weźmie w nim udział blisko 750 osób z 60 krajów, które będą obradować w 103 panelach tematycznych. W programie kongresu są też 3 sesje plenarne, 8 paneli dyskusyjnych, 8 warsztatów i program filmowy, w ramach którego zaprezentowane zostaną 23 dokumentalne filmy etnograficzne z całego świata.

IDEA KONGRESU

Poznański kongres IUAES stanowi forum do dyskusji nad sposobami, w jakie antropologia bada przejawy solidarności nie tylko ludzkiej, ale i międzygatunkowej. Empatia, wspólnotowość oraz solidarność to idee szczególnie ważne dziś, w dobie, gdy zmiany klimatyczne i nierówności społeczne zmuszają całe społeczności do migracji i stanowią pretekst do szerzenia wykluczających ideologii. Ksenofobia nie jest przymiotem żadnej konkretnej kultury, lecz wynika ze specyficznych relacji społecznych, sprzecznych interesów gospodarczych i rywalizacji grup politycznych, obecnie coraz częściej powiązanych z uwarunkowaniami klimatycznymi. Jednym z zadań antropologii jest poszerzanie rozumienia wspólnoty poprzez wykazywanie związków pomiędzy istniejącymi nierównościami a ekologią. Ma to się przyczynić do wzrostu świadomości istniejących współzależności oraz do zdefiniowania na nowo znaczeń takich pojęć, jak wspólne dobro, troska, dobrostan oraz wymiana. Wiążą się one ze społecznymi umiejętnościami dzielenia się i wspierania pozornie obcych ludzi, a także z poczuciem odpowiedzialności za środowisko i inne istoty żywe. Przez bezpośrednie badanie i otwarte stawianie tych kwestii, a także aktywne zaangażowanie w ich rozwiązywanie, antropolodzy i etnolodzy promują idee solidarności na przekór mnożącym się przejawom wrogości oraz kreślą horyzonty wspólnego działania na rzecz uczynienia świata lepszym miejscem do życia dla wszystkich.

Uczestniczący w światowym święcie antropologii w Poznaniu przedstawią wyniki empirycznych badań terenowych prowadzonych zarówno w metropoliach, jak i w niedostępnych zakątkach świata, wśród elit i ‘zwykłych ludzi’, bogatych i ubogich. Dyskusje będą dotyczyć przeszłości, współczesności i wyzwań przyszłości, przed jakimi staje ludzkość. Zostaną omówione takie kwestie, jak kondycja solidarności w czasach migracji, uchodźstwa, ksenofobii i populizmu; społeczne wykluczenia i mechanizmy dyskryminacji; konieczność rozwijania solidarności z innymi gatunkami i całymi ekosystemami; potrzeba wychodzenia poza rolę biernego obserwatora na rzecz postawy zaangażowanej i aktywistycznej; możliwość budowania solidarności przez sport i turystykę; islamofobia i kryzys uchodźczy w kontekście polskim; solidarności w kontekście gender i różnic pokoleniowych; antropologiczna krytyka neoliberalizmu ekonomicznego i nacjonalizmu; wyzwania dla solidarności w dobie kryzysu państwa dobrobytu; zagrożenia płynące z niedoboru wody i żywności; antropologia w obliczu i w miejscach klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i epidemii; prawa społeczności rdzennych i nomadycznych; ekonomia moralna; społeczne oddziaływania nowych technologii.

Gośćmi specjalnymi kongresu będą prof. Chris Hann, dyrektor Instytutu Maksa Plancka w Halle w Niemczech, który na podstawie badań terenowych zrealizowanych w Wisłoku w Bieszczadach na samym początku lat 80. ostatniego stulecia opublikował książkę zatytułowaną „Wieś bez solidarności” oraz prof. Alisse Waterston z City University of New York, bratanica Szmula Wasersztajna z Jedwabnego, która przy użyciu tzw. etnografii intymnej stworzyła przejmującą biograficzną opowieść „Wojny mojego ojca”.

WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI

Antropologia nie jest nauką zamykającą się w murach uniwersytetów. Dlatego do udziału w kongresie zostali zaproszeni aktywiści z organizacji pozarządowych, którzy realizują działania na rzecz budowania światowych solidarności zgodnie z zasadą „myśl globalnie, działaj lokalnie”. Goście kongresu będą mieli możliwość zapoznania się z działalnością:

• Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie, promującej świadomą konsumpcję;
• Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej, pracującego z ofiarami klęsk żywiołowych i uchodźcami na całym świecie;
• Amnesty International, organizacji walczącej o przestrzeganie praw człowieka;
• Fundacji La Strada, pracującej na rzecz przeciwdziałania handlowi ludźmi;
• WWF, zajmującego się ochroną środowiska naturalnego;
• organizatorów pierwszego Marszu Równości w Gnieźnie;
• inicjatywy Imaginarium, w ramach której zrealizowany zostanie warsztat pt. „Doświadczanie światowej solidarności przy pomocy metod dramy stosowanej”.

WYDARZENIA OTWARTE

Mieszkańcy Poznania będą mieli możliwość uczestnictwa w otwartej projekcji najlepszych filmów etnograficznych zgłoszonych na kongres, zorganizowanej we współpracy z Centrum Kultury ZAMEK. Pokaz odbędzie się w Sali Wielkiej CK ZAMEK 28.08 w godzinach 18.00-22.15. Osoby uczestniczące w kongresie będzie ponadto można spotkać w klubach kongresowych: Meskalinie, Dragonie i KontenerArt.

EKOODPOWIEDZIALNOŚĆ

Odwołując się do hasła przewodniego, organizatorzy kongresu dołożyli starań, by uczynić wydarzenie przyjaznym środowisku. Wraz z Aquanet SA, partnerem kongresu, zachęcają gości do picia wody kranowej, aby ograniczyć zużycie plastikowych butelek. W tym celu goście kongresu otrzymają bidony wyprodukowane w Polsce z materiału podlegającego recyklingowi. Wszystkie naczynia używane do cateringu będą biodegradowalne, a ich właściwe składowanie zostanie zapewnione. Ponadto, dzięki współpracy z Zarządem Transportu Miejskiego w Poznaniu, uczestniczki i uczestnicy będą korzystać z transportu publicznego.

ORGANIZATORZY

Międzynarodowa Unia Nauk Antropologicznych i Etnologicznych

(International Union of Anthropological and Ethnological Sciences) – największa na świecie organizacja zrzeszająca osoby zajmujące się zawodowo antropologią społeczno-kulturową i etnologią, której początki sięgają 1865 roku. Strona internetowa: https://www.iuaes.org/  

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM – utworzony w roku 1919, jest najstarszym akademickim instytutem etnologicznym w Polsce. Dzięki licznej kadrze kształcącej na poziomie studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich, zarówno w języku polskim, jak i angielskim, stanowi wiodący ośrodek w kraju i regionie. Jego przedstawiciele zasiadają we władzach najważniejszych światowych i krajowych organizacji reprezentujących dyscyplinę. W ramach działalności naukowej prowadzone są badania terenowe w Polsce, Europie i obszarach pozaeuropejskich – od Azji, przez Afrykę, Australię i Oceanię, po obie Ameryki. Od października tego roku Instytut wejdzie w skład pierwszego w Polsce Wydziału Antropologii i Kulturoznawstwa. Strona internetowa: https://etnologia.amu.edu.pl/studia-w-ieiak-uam/  

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – jedno z najstarszych na świecie, istniejące od 1895 roku. Dokumentuje, rozwija i popularyzuje wiedzę o historycznych i współczesnych formach kultur ludowych, nieelitarnych i popularnych. Upowszechnia idee tolerancji i edukacji międzykulturowej oraz rozwija wiedzę z zakresu etnologii, antropologii kulturowej i społecznej. Strona internetowa: http://ptl.info.pl

PARTNERZY

Wsparcie finansowe przy organizacji kongresu zapewnili: Wenner-Gren Foundation, Miasto Poznań, a w szczególności Poznan Convention Bureau oraz Aquanet SA.

KONTAKT DO KOMITETU ORGANIZACYJNEGO DLA REDAKCJI

Natalia Bloch: nbloch@amu.edu.pl, tel. 504 349 685

Łukasz Kaczmarek: lukaszk@amu.edu.pl, tel. 501 734 456

STRONA INTERNETOWA WYDARZENIA: www.iuaes2019.org

FB: https://www.facebook.com/iuaes2019/