Cyfrowe Archiwum im. Józefa Burszty powstało w 2014 roku dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Program Kolberg 2014 – Promesa. Jego twórczyniami są Agata Stanisz oraz Anna Weronika Brzezińska. Projekt wsparli swoją pomocą, zarówno merytoryczną jak i praktyczną, Irena Kabat, Danuta Penkala-Gawęckia, Zbigniew Jasiewicz, a także i przede wszystkim NASI STUDENCI oraz ABSOLWENCI.
CAJB to platforma internetowa, na której zostały opublikowane oraz udostępnione archiwalne zinwentaryzowane fotografie, nagrania dźwiękowe i wideo gromadzone od końca lat 50. XX wieku w IAiE UAM. Wszystkie znajdujące się w Cyfrowym Archiwum materiały powstały w ramach licznych prac badawczych prowadzonych przez poznańskich etnografów i antropologów. Co najważniejsze są możliwe do ściągnięcia z bazy Archiwum za darmo dzięki udostępnieniu ich na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska (CC BY-SA 3.0 PL). Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie materiałów tak długo, jak tylko na powstające na ich kanwie utwory zależne będzie udzielana taka sama licencja.
Wszystkie prace cyfryzacyjne na rzecz CAJB zostały wykonane między lutym a wrześniem 2014 roku. Natomiast od października 2014 roku rozpoczęło się przenoszenie (uploading) zbiorów do bazy. Uploadingiem zajęli się: Agata Stanisz, Anna Weronika Brzezińska, studenci IAiE UAM, absolwenci Instytutu oraz inni wolontariusze, którzy działali na rzecz Cyfrowego Archiwum na zasadzie pro bono.
Cyfrowe Archiwum w formie, w jakiej zostało przekazane do użytku internautom w grudniu 2014 roku, to jedynie początek. Jest to projekt rozwojowy, którego wielowymiarowa kontynuacja jest planowana na następne kilka lat. Zasoby CAJB są nie tylko systematycznie uzupełniane, ale w jego ramach podejmowane są także działania naukowe i badawcze, tzw. reanalizy oraz rewizyty.
Integralną częścią Cyfrowego Archiwum jest prezentacja sylwetki naukowej prof. Józefa Burszty, przypomnienie jego bogatego i zróżnicowanego dorobku naukowego oraz popularnonaukowego poprzez udostępniony wykaz bibliograficzny. W archiwum sukcesywnie zamieszczane są wybrane publikacje autorstwa prof. Józefa Burszty.
Obecnie na CAJB składa się:
- ponad 4 tysiące skanów negatywów pochodzących z lat 1950-1990
- ponad 200 skanów pozytywów wykonanych między 1948 a latami 80. XX wieku
- blisko 3 tysiące fotografii cyfrowych wykonach po roku 2000
- 79 nagrań dźwiękowych w większości wykonanych w 1976 roku w trakcie azjatyckiej wyprawy Ewa 76
- 18 filmów etnograficznych z lat 30. XX wieku
- 21 książek autorstwa byłych i obecnych pracowników IAiE UAM
Materiały udostępnione na platformie CAJB od początku są wykorzystywane przez rozmaite instytucje kultury, przez muzealników, animatorów, nauczycieli i innych edukatorów, a także po prostu służą jako zarzewia wspomnień bohaterom opublikowanych fotografii. Wiadomo nam jedynie o niewielkiej części użycia zbiorów, głównie ze względu na licencję CC BY-SA 3.0 PL, na której są opublikowane, która pozbawia nas zbędnej kontroli nad materiałami.
CAJB to działanie prospołeczne i uwalniające wiedzę naukową. Dzięki temu archiwalna fotografia etnograficzna przedostaje się na liczne fanpage’ na Facebooku, składa się na kolekcje fotograficzne na portalach takich jak Pinterest czy Fotopolska, ilustruje liczne blogi prowadzone przez regionalistów-amatorów. Są też swobodnie wykorzystywane w wielu publikacjach naukowych i popularnonaukowych, projektach plakatów, ulotek, wlepek, a także na wystawach (od wystaw w lokalnych instytucjach kultury po Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie).
Warto wspomnieć, że CAJB został wpisany na listę Archiwów Społecznych Ośrodka Karta. W roku 2015 zaś w efekcie współpracy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska zasoby archiwum stanowią część Wikimedia Commons.
Strona Cyfrowego Archiwum im. Józefa Burszty
Kontakt: stanisz@amu.edu.pl, karolina.dziubata@amu.edu.pl
